Pod koniec roku 2019 Niemiecki Federalny Trybunał Finansowy (BFH) z Monachium wydał ważny wyrok związany z warunkami  przyznawania świadczeń socjalnych dla obywateli polskich pracujących legalnie na terenie Niemiec.

Zasiłek rodzinny w Niemczech – Kindergeld

Niemcy, podobnie jak Polacy, mają specjalne świadczenia rodzinne, które otrzymają wszystkie rodziny posiadające dzieci. Zasiłek wypłacany jest co miesiąc na każde dziecko a jego wysokość zależna jest od liczby dzieci w rodzinie. O Kindergeld mogą ubiegać się również Polacy – warunek jest tylko jeden – muszą legalnie pracować (dłużej niż 6 miesięcy) i płacić podatki na terenie Niemiec. Dotyczy to zarówno osób, które pracują na etat, jak i tych z własną działalnością gospodarczą. Kindergeld to dość pokaźny zastrzyk finansowy, szczególnie dla wielodzietnej rodziny. W porównaniu do roku 2022 dodatek na dziecko uległ znacznemu podwyższeniu i został ujednolicony. Rodzice otrzymują taka samą kwotę bez względu na to, ile dzieci mają na utrzymaniu.

Od 01.01.2023 stawki świadczenia rodzinnego Kindergeld będą kształtować się następująco:

• 250 euro  na pierwsze oraz drugie dziecko
• 250 euro na trzecie dziecko
• 250 euro na każde następne dziecko.

Oznacza to, że rodzice posiadający:

• 1 dziecko otrzymają  250 euro
• 2 dzieci otrzymają wsparcie w wysokości  500 euro
• 3 dzieci dostaną  750 euro
• 4 dzieci otrzymają  1000 euro
• dla 5 dzieci otrzymają dodatek w wysokości  1250 euro

O Kindergeld może ubiegać się również Opiekunka, która posiada dzieci przed 18 rokiem życia (lub do 25 lat jeżeli nadal się uczą lub studiują) i zatrudniona jest na niemieckich zasadach. Musi jedynie złożyć specjalny wniosek oraz komplet wymaganych dokumentów.

Kinderfreibetrag, czyli suma wolna od opodatkowania z tytułu posiadania dzieci,  nie zmieniła się  i  w 2022 roku wynosi  8.388 euro.

Zobacz też: 500+ na pierwsze dziecko – wszystko, co musicie wiedzieć!

Kindergeld na dzieci pełnoletnie

Prawo do zasiłku przysługuje dziecku do ukończenia 18 roku życia. Wyjątkowo może zostać przedłużone, o ile dziecko nadal uczęszcza do szkoły, odbywa szkolenie zawodowe lub też jest zarejestrowane w urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy lub odbywa tam kursy i szkolenia zawodowe.
W takich sytuacjach świadczenie jest wypłacane aż do ukończenia 25 roku życia.

Kindergeld dla dzieci niepełnosprawnych — brak ograniczeń wiekowych

Limit wieku nie dotyczy dzieci z niepełnosprawnościami, które znajdują się na utrzymaniu rodziców. Niemiecki rząd doskonale sobie zdaje sprawę, że wychowanie dziecka z niepełnosprawnego wiąże się z dodatkowymi obciążeniami finansowymi związanymi z dodatkową rehabilitacją czy zakupem sprzętu. Z tego względu w tym przypadku nie ma zastosowania limit wieku. Nie ma znaczenia czy dziecko chodzi do szkoły specjalnej, czy przebywa w domu. Nawet po ukończeniu 25 życia otrzymuje wsparcie. Oprócz tego oczywiście dzieci z niepełnosprawnościami mogą liczyć na dodatkowe zasiłki wynikające ze stopniem niepełnosprawności i rentę inwalidzką.

Kindergeldzuschlag — dodatek do Kindergeld dla rodzin o niskich dochodach

Oprócz Kindergeld, dodatku na dziecko, które otrzymuje każda rodzina bez względu na dochody, wprowadzany jest dodatkowy zasiłek tzw. Kindergeldzuschlag.

Skorzystać mogą z niego rodziny o niskich dochodach, które spełniają określone warunki.

Kindergeldzuschlag przyznawany jest na określony czas,  na zazwyczaj 6 miesięcy. Po upływie tego terminu, jeżeli warunki przyznania świadczenia się nie zmieniły i nadal kwalifikujesz się do uzyskania dodatkowych pieniędzy, musisz ponownie ubiegać się o zasiłek, czyli złożyć wniosek. Wniosek o dodatek na dziecko należy złożyć oddzielnie do Kasy Świadczeń Rodzinnych (niem. Familienkasse).

Kryterium przyznawania zasiłku opiera się przede wszystkim na wysokości dochodów, a także majątku rodziny i dziecka.

Warunki uzyskania zasiłku Kindergeldzuschlag:

• rodzice są uprawnieni do pobierania zasiłku Kindergeld;
• dziecko nie ma jeszcze ukończonych 25 lat, mieszka z rodzicami i na ich utrzymaniu w gospodarstwie domowym (Kinderzuschlag nie jest przyznawany, gdy dzieci mieszkają w Polsce);
• dziecko nie jest w związku małżeńskim ani zarejestrowanym związku partnerskim;
• rodzice nie otrzymują zasiłku dla bezrobotnych Arbeitslosengeld II;
• dochód brutto całej rodziny wynosi co najmniej 900 € (w przypadku małżeństwa) lub 600 € (samotni rodzice).

Dodatek na dziecko obliczany jest indywidualnie dla każdego dziecka po analizie sytuacji finansowej rodziców. Z tytułu Kindergeldzuschlag można otrzymać maksymalnie 209 euro na dziecko miesięcznie. W przypadku kilkorga dzieci wypłacana jest łączna kwota.

Szczegółowe informacje na temat Kindergeldzuschlag

Czy można pobierać jednocześnie 500+ i Kindergeld?

W przypadku kiedy jeden bądź więcej członków rodziny mieszka lub pracuje za granicą,  w państwach UE (np. Niemczech), EOG lub w Szwajcarii, do wniosków o świadczenie rodzinne mają zastosowanie unijne przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

A przepisy Unijne w tej sprawie mówią jasno — świadczenia rodzinne w pierwszej kolejności wypłacane są w państwie, w którym prowadzona jest działalność zawodowa. Następnie brane jest pod uwagę miejsce zamieszkania dzieci.

Świadczenie rodzinne w całości wypłacane są jedynie w jednym kraju, drugi kraj płaci jedynie dodatek dyferencyjny (np. w przypadku gdy w pierwszym kraju zasiłek jest zbyt niski, dopłaca różnicę świadczenia). Nie można pobierać świadczeń z tego samego tytułu w obu krajach. Świadczy o tym dobitnie ostatni wyrok niemieckiego sądu w tej sprawie.

10 grudnia 2019 Niemiecki Federalny Trybunał Finansowy (BFH)  wydał wyrok w  sprawie polskiego obywatela, ojca dwóch córek. Mężczyzna został oddelegowany przez swojego pracodawcę do pracy w oddziale niemieckim firmy — pracował legalnie i mieszkał na stałe w Niemczech. W związku z tym przez pewien czas dzieci otrzymywały zarówno „Kindergeld”, jak i „500+”.

Mężczyzna zaskarżył do sądu decyzję instytucji niemieckich, które postanowiły odliczyć wysokość polskiego 500+ od Kindergeld oraz zażądały zwrotu ponad 2 tys. euro za okres, kiedy oba były wypłacane jednocześnie. Polak przegrał w sądzie, a jego skarga została odrzucona.

Jednocześnie BFH wydał ostateczną decyzję, na której podstawie świadczenie Kindergeld będzie pomniejszone o wysokość 500+. Zgodnie z nowymi zasadami rodzice, którzy żyją i pracują w Niemczech, a w Polsce pobierają świadczenie 500+, muszą je wliczyć do niemieckiego zasiłku Kindergeld. 500 + będzie potrącane z niemieckiego zasiłku na dziecko. Rodzice otrzymają tzw. różnicę w zasiłku na dziecko ze stanu niemieckiego.