Agresywny podopieczny to niełatwa sytuacja. Czy wiesz, że w większości przypadków powodem agresywnego zachowania podopiecznego bądź opór przed wykonaniem określonych czynności mogą być względy zdrowotne? Opiekując się osobą z otępieniem starczym warto poznać przyczyny zachowań, by móc pomóc podopiecznemu, ale również sobie.

Jakie są przyczyny agresywnego zachowania u seniora?

Agresywne zachowanie osób starszych jest problemem bardzo złożonym i wielowymiarowym, który może mieć wiele przyczyn. Agresja seniorów może przybierać różne formy, w tym werbalną (wyzywanie, wulgaryzmy), fizyczną (szturchanie, bicie laską) i emocjonalną (wywoływanie poczucia winy u opiekuna) bądź tzw. dywersyjną (odmawianie jedzenia, budzenie łóżka, robienie na złość).

Tego typu zmiana zachowania jest szczególnie częsta u osób z demencją lub innymi zaburzeniami neurologicznymi. Może pojawiać się z powodu zmian w funkcjonowaniu mózgu lub zmian w otoczeniu, takich jak przeprowadzka lub zmiana składu rodziny. Zachowanie agresywne może być również skutkiem niedożywienia, niedoboru witamin lub innych problemów zdrowotnych.

Najczęstsze przyczyny agresji u seniorów to:

• pogorszenie sprawności fizycznej i intelektualnej oraz leki emocjonalne wynikające ze starości i podeszłego wieku (utrata sprawności, zręczności, osamotnienie, lęk przed śmiercią);
  problemy zdrowotne, takie jak demencja, choroba Alzheimera czy inne zaburzenia neurologiczne, które mogą wywoływać wybuchy złości, huśtawki emocji, wulgaryzmy;
• skutki uboczne leków, które mogą powodować pewne zaburzenia świadomości;
• zmiany w otoczeniu, np. przeprowadzka do nowego domu lub zmiany w składzie rodziny, które mogą powodować lęk i stres, a tym samym – zachowania agresywne
• niedożywienie oraz złe warunki bytowe, niedobór witamin i inne problemy zdrowotne, które mogą prowadzić do zachowań agresywnych.

Jak przygotować się na agresywnego seniora?

Często opiekunki trafiają do podopiecznych chorych na demencję Alzheimera czy inne zaburzenia neurologiczne, w których jednym ze skutków ubocznych jest występująca agresja. Dlatego tak ważne jest, aby odpowiednio przygotować się do opieki nad seniorem. Najbardziej pomocny może okazać się pakiet informacji, które zbierzemy od rodziny. Informacje dotyczące upodobań seniora, jego codziennej rutyny, sytuacji, których należy unikać lub które go uspokajają.

Jak rozmawiać z agresywnym seniorem?

Istotne jest również zadanie odpowiednich pytań oraz wypowiedzenie odpowiednich zwrotów. Zobacz, jakich zwrotów używać przy rozmowie z agresywnym seniorem:

Niemiecki dla Opiekunki | Lekcja 66: Agresywny podopieczny. Część 1

Agresywny podopieczny – 7 wskazówek

1.Nie obwiniaj siebie

Wiele Opiekunek w tym momencie szuka winy po swojej stronie. Może coś źle zrobiłam, może przesadziłam w wykonywaniu takiej czy innej czynności? Pamiętaj, że za agresją seniora stoi choroba. On sam nie jest w stanie kontrolować pewnych zachowań.

2. Bądź cierpliwa

Choć to bardzo trudne, staraj się zachować spokój, gdyż agresja rodzi agresję. Postaraj się postawić na miejscu podopiecznego, który nie odnajduje się w świecie, gdyż staje się on dla niego niezrozumiały i przeraża go wywołując lęk, poczucie zagrożenia a w efekcie agresję. W tej sytuacji najlepiej okazać podopiecznemu cierpliwość i zrozumienie. Kierując się empatią, będzie to dużo łatwiejsze i zobaczysz, że również pomocne.

3. Mów spokojnym tonem

Głos czyni cuda i to właśnie w takich chwilach! Spokojny ton i ciepły głos mogą sprawić, że senior nie będzie mieć paliwa do dalszej eskalacji napięć. Każdy, kto opiekował się małym dzieckiem wie, jak wiele może pomóc spokojny głos, i odwrotnie, jak może utrudnić opanowanie emocji używanie głosu podniesionego. W przypadku chorych na demencję jest wiele podobieństw.

4. Ogranicz zewnętrzne bodźce

Hałas docierający zza okna, głośna muzyka płynąca z radia, reklamy emitowane niekiedy w sposób nachalny, ostre światło wpadające do pomieszczenia. Te i wiele innych bodźców mogą być źródłem agresywnego zachowania. Senior może nie być świadomy co mu przeszkadza, jednak Twoje wprawne oko obserwatora może wychwycić źródła napięć.

5. Obserwuj zachowanie seniora

Obserwuj, czy agresja nie pojawia się w określonych sytuacjach. Jeśli to Ci pomoże, zapisuj w notatniku co działo się w momentach poprzedzających wybuch agresji i staraj się zadziałać zanim do niego dojdzie. Agresja może być spowodowana na przykład stresem związanym z trudnościami z wypróżnianiem się w toalecie, niechęcią do kąpieli czy przyjmowaniem leków. Warto wtedy odciągać uwagę podopiecznego, wpłynąć na zmianę diety albo udać się do lekarza, by przepisał odpowiednie lekarstwo. Sposobów może być wiele, choć nie ma niestety gwarancji, że zadziałają. Ważne jednak, by obserwować zachowania w dłuższym okresie i szukać ukrytych powodów zachowania.

6. Nie zaskakuj podopiecznego

Starsi ludzie źle znoszą gwałtowne ruchy, szczególnie w sytuacjach, gdy otoczenie staje się obce i mają poczucie zagrożenia. Wiedząc to, staraj się nie zaskakiwać podopiecznego. Podchodź do niego tak, aby Cię widział, zbliżaj się spokojnie, bez pośpiechu, utrzymując z podopiecznym kontakt wzrokowy.

7. Wykonuj czynności regularnie

Nawet osoby młodsze cenią sobie pewną regularność w wykonywanych czynnościach w ciągu dnia. Z wiekiem ta potrzeba tylko się nasila. Godziny przyjmowania posiłków, pora na spacer, na odpoczynek. Kwadrans na podwieczorek. Te i wiele innych codziennych zajęć wpływają na samopoczucie i komfort seniora. Regularnie wykonywane czynności obniżają poziom stresu i zmęczenia, a są to istotne czynniki, które w przypadku wystąpienia mogą prowadzić do postaw agresywnych.

Gdzie szukać pomocy?

Czasami sytuacja wymyka się spod kontroli, a my nie jesteśmy w stanie sobie z nią poradzić. Jeśli obawiamy się o swoje bezpieczeństwo psychiczne i fizyczne, najlepiej zgłosić się po pomoc do instytucji działających na terenie Niemiec. Przejrzyj zestaw najważniejszych linków do instytucji pomagających Polonii w Niemczech: https://dlaopiekunki.pl/do-kogo-zglosic-sie-w-niemczech-po-informacje-i-pomoc-pakiet-przydatnych-linkow/.

Chcesz być na bieżąco? Dołącz do naszej społeczności na Facebooku!