Pachnąca, zielona, pełna kolorowych dekoracji jest jednym z symboli Bożego Narodzenia. Nie każdy jednak wie, że tradycja ubierania choinki przywędrowała do nas z Niemiec.
Skąd pochodzi choinka?
Zwyczaj dekorowania zielonego drzewka w okresie przesilenia zimowego sięga prawdopodobnie czasów pogańskich. Już starożytni Rzymianie na przełomie roku oplatali swoje domy gałązkami laurowymi. Zielone gałęzie miały być oznaką życia i obiecywały ochronę i płodność. W średniowiecznych Niemczech umieszczano lub wieszano w domu cis, ostrokrzew, jałowiec, jemioła, jodłę lub świerk. Pierwsze wzmianki o dekorowanym drzewie pojawiły się w związku z cechem piekarzy we Fryburgu w 1419 roku.
Oficjalnie tradycję umieszczania w domu zielonych gałązek jodłowych („Christmas Maien”) odnotowuje w swoim poemacie „Statek Głupców” z 1494 roku Sebastian Brant.
Prawdopodobnie tradycja ozdabiania drzew spopularyzowała się w południowo-zachodnich Niemczech. Jak podaje tamtejsza tradycja już w 1535 roku w Strasburgu handlowano zielonymi drzewami. Sprzedawano cisy, ostrokrzewy i bukszpany), które potem ustawiano na święta w domach.
Pierwsza choinka ozdobiona jabłkami pojawiła się właśnie w Strasburgu w 1605 roku. W 1611 na zamku księżnej Dorothei Sybille Śląskiej do ozdobionego drzewa dodano również świece, dzięki czemu drzewko świąteczne po raz pierwszy zamigotało światełkami.
Począwszy od XVII wieku choinka stawała się popularna w różnych częściach Niemiec i wkroczyła na salony arystokratów oraz bogatych i zamożnych mieszczan. Ówczesne choinki były zazwyczaj bukszpanem udekorowanym smakowitymi cukierkami, piekarnikami czy jabłkami. W miarę rozwoju techniki i elektryczności zamieniono niebezpieczne świece na lampki elektryczne. Pierwsza choinka ze sztucznym oświetleniem rozbłysła w 1882 roku.
Pod koniec XIX wieku zwyczaj ozdabiania choinki, upowszechniony przez niemieckich emigrantów, został się popularny w Ameryce. Pierwsze drzewko ze światełkami stanęło przed Białym Domem w Waszyngtonie już w 1891 roku.
Co ciekawe, choinka jako symbol świąt długo nie była akceptowana przez kościół katolicki. Choinka pojawiła się w kościołach dopiero w połowie XX wieku. W Watykanie zwyczaj dekorowania choinki upowszechnił się za pontyfikatu Jana Pawła II. W 1982 na Placu Świętego Piotra w Rzymie ustawiono pierwszą choinkę.
Choinka bożonarodzeniowa – niemieckie tradycje
Współcześnie Niemcy nie są w stanie wyobrazić sobie świat Bożego Narodzenia bez choinki.
W niektórych domach udekorowana choinka jest już w domu podczas Adwentu lub kilka dni przez Wigilią. Bardzo często zdarza się jednak, że w południe 24 grudnia wnosi się choinkę do domu i zamyka się wejścia do odpowiednich pokoi do czasu otrzymania prezentów. Wszystko po to, aby zaskoczyć dzieci pięknie zdobioną choinką i prezentami.
Niemiecka choinka dekorowana jest podobnie jak w Polsce – kolorowymi bombkami, łańcuchami, piernikami czy innymi fantazyjnymi ozdobami. Bardzo często choinka ubierana jest w klasyczne kolory bożonarodzeniowe, takie jak czerwony, złoty i biały. W niektórych rodzinach istnieje tradycja corocznego ozdabiania choinki w tych samych kolorach. Niekiedy charakter dekoracji może zmieniać się w zależności od regionu i lokalnych tradycji.
Choinka może stać w niemieckich domach nawet dwa miesiące. Wszystko zależy od wyznania i zwyczajów rodzinnych. Podczas gdy protestanci często wymieniają 6 stycznia, i, w domach katolickich drzewo często może pozostać do Matki Bożej Gromnicznej (2 lutego).
