Kłopoty z zasypianiem, przewlekła bezsenność to problem, z jakim boryka się znaczna część osób w podeszłym wieku. Jak troszczyć się o zdrowy sen podopiecznego?

Dlaczego osoby starsze cierpią na bezsenność?

Wbrew obiegowej opinii,  bezsenność czy kłopoty z zasypianiem nie wynikają bezpośrednio z wieku, ale raczej z trybu życia oraz chorób i dolegliwości, które dotykają osoby starsze. W zdecydowanej większości przypadków mamy do czynienia z tzw. bezsennością pozorną. Często zdarza się, że senior ucina sobie dłuższą drzemkę w ciągu dnia, dlatego w nocy wykazuje mniejsze zapotrzebowanie na sen. Z tego biorą się późniejsze trudności w zasypianiu lub bardzo wczesne wstawanie (nawet o 2-3 w nocy).
W drugiej strony bezsenność wynika z wszelkiego rodzaju chorób, na które cierpi podopieczny (choroby somatyczne, neurologiczne lub zaburzenia psychiczne).

Przyczyny bezsenności u osób starszych:

• tryb życia i niewłaściwa higiena snu (długie drzemki, zbyt wczesne kładzenie się do łóżka);
• silne przeżycia, stres i emocje, które towarzyszą podopiecznemu w ciągu dnia;
• wszelkiego rodzaju zaburzenia na tle psychicznym — lęki, depresje, manie, majaczenia toksyczne;
• choroby wynikające z przyczyn psychicznych (somatyczne), którym towarzyszą bóle, gorączka, duszności, świąd czy zaburzenia pracy jelit (biegunka);
• choroby neurologiczne charakterystyczne dla wieku podeszłego (choroba Parkinsona, demencja starcza, otępienie);
• zażywanie leków, które mogą zaburzać sen i stosowanie używek (np. alkoholu, kawy z kofeiną).

Jak radzić sobie z bezsennością u podopiecznego?

Podopieczny skarżący się na bezsenność to w wielu przypadkach niemały kłopot dla Opiekunki, która po dniu pracy musi również otoczyć seniora opieką w nocy. Tego typu nieprzespane noce mogą poważnie odbić się na zdrowiu seniora i na kondycji Opiekunki. Na szczęście w wielu przypadkach jesteśmy w stanie zminimalizować,  a czasem nawet całkowicie wyeliminować przyczyny bezsenności.

• Warto na początek ustalić, z jaką formą bezsenności u seniora mamy do czynienia. Czy senior ma problemy z samym zasypianiem czy pojawiają się też trudności w utrzymywaniu snu (np. często się budzi w nocy).
• Potem należy sprawdzić, czy podopieczny przestrzega zasad higieny snu i ustalić przyczyny bezsenności (stres, zmiany rytmu aktywności, zaburzenia psychiczne, choroby somatyczne, leki, używki).
• Jeżeli bezsenność wywoływana jest przez dolegliwości związane z chorobami,  rozwiązaniem może okazać się wdrożenie odpowiedniej kuracji farmakologicznej.

Zasad higieny snu

Istotnym elementem w trosce o dobry sen podopiecznego jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny snu. Z tego powodu Opiekunka powinna zadbać o to,  żeby:

• podopieczny, spał tyle ile potrzebuje (ale nie za długo);
• nie wylegiwał się w łóżku tylko wstawał z łóżka natychmiast po przebudzeniu;
• kładł się spać oraz budził o stałych godzinach;
• unikał nadmiernego wysiłku fizycznego przed zaśnięciem;
• spożywał zdrowe i niezbyt obfite posiłki wieczorem;
• przed zaśnięciem wypijał szklankę ciepłego mleka;
• wyeliminował z diety  kawę i alkohol.

Ważne są również  odpowiednie warunki w sypialni. Przed snem warto pomieszczenie wywietrzyć, zadbać o odpowiednią temperaturę (18 – 22°C) i odpowiednio wyciszyć.