W czasie opieki nad podopiecznym możemy spotkać się z różnymi sytuacjami. Niekiedy wiążą się one ze stresem, a agresja jawna i pasywna u podopiecznego jest jedną z takich sytuacji. Jak rozpoznać zachowania, które towarzyszą złości seniora, a nas mogą wyprowadzić z równowagi? Podpowiadamy jak rozpoznać typ agresji u podopiecznego i chronić się w takich przypadkach.

Agresja jawna i pasywna u podopiecznego

Złość uruchamia zachowania obronne, asertywność jest jedną z trzech strategii zachowań.

Asertywność obok agresji pasywnej, bądź jawnej to sposób komunikowania się z drugą osobą w sytuacji gdy ktoś przekroczył nasze granice. Asertywność jest pochodną złości i formą obrony oraz sygnałem dla drugiej osoby, że właśnie narusza nasze granice. Ta forma obrony świadczy o tym, że osoba asertywna pozostaje w kontakcie ze swoim ciałem i panuje nad swoimi emocjami.

Inaczej sprawy się mają gdy osoby nie radzą sobie z uczuciem złości. Niestety w przypadku seniorów może zdarzać się to zwłaszcza w sytuacji, gdy towarzyszą im choroby wieku starczego. Przykładem jest chociażby demencja.

Agresja pasywna – czyli ukrywanie swojej złości i stosowanie zachowań zamiennych.

Osoba stosująca agresję pasywną przyjmuje takie postawy jak: unikanie rozmowy, milczenie, obrażanie się, złośliwość, sarkazm, ironia. Częstym zachowaniem są ponadto:  ignorowanie, trzymanie innych na dystans, narzekanie, wchodzenie w rolę ofiary, osoby pokrzywdzonej. Niektórzy z kolei mówią przykre rzeczy miłym głosem, manipulują,  stosują szantaż emocjonalny, bądź przerzucają winę na drugą stronę.

Zobacz też: Choroba Parkinsona – jak zaopiekować się podopiecznym?

Agresja jawna – uleganie złości i podejmowanie działań niewspółmiernych do sytuacji

Osoba stosujące agresję jawną podejmują działania „nadmierne”  i respektują granic innych ludzi. Ich zachowanie może objawiać się takimi zachowaniami jak: krzyk, przekleństwa, niszczenie rzeczy, trzaskanie drzwiami, a w skrajnych przypadkach użycie przemocy fizycznej.

O ile agresja jawna jest łatwa do zauważenia i jednoznaczna o tyle osoby pasywno-agresywne mogą być postrzegane jako mili i sympatyczni.

Jak się bronic przed agresją pasywną?

Jeśli zdarzy się, że Twój podopieczny stosuje bierną agresją masz kilka sposobów by chronić siebie i powstrzymać złą energię takiego człowieka.

• rozpoznaj zachowanie i podejmij rozmowę, ale musisz zachować spokój. Bądź uprzejma i opanowana, w przeciwnym wypadku twoje słowa zostaną odebrane jako atak i nie będzie chciała uczestniczyć w rozmowie. Mów o tym, co dla Ciebie stanowi problem, równocześnie bądź  wyrozumiała i nie osądzaj. Słuchaj uważnie i nie pozwól wytrącić ci z ręki własnych argumentów.
• postaw granice przyszłość. To jasny sygnał dla osoby bierno-agresywnej by w przyszłości nie obciążała cię swoimi humorami.
• nie daj się wciągnąć w eskalację wrogości. Nie ulegaj zaczepkom i agresywnym zachowaniom. Jeśli mogą one być pochodną choroby podopiecznego porozmawiaj z bliskimi i wyegzekwuj by podopieczny udał się do lekarza.
• nie pozwól na manipulowanie twoimi emocjami. Toksyczne zachowanie często wiąże się z manipulacją.

Jak się bronić przed agresją jawną?

Podobnie jak w przypadku agresji pasywnej najpierw powinnaś rozpoznać zachowanie i zachować spokój. W myśl starej zasady pamiętaj, że agresja rodzi agresję i nakręca spiralę złych emocji nad którymi ciężko później zapanować. Pamiętaj, że od Twojej oceny powinny zależeć środki zaradcze. O ile to możliwe staraj się spokojną rozmową wytrącić rozmówcy złe emocje nad którymi może nie zapanować. Najważniejsze jest jednak Twoje bezpieczeństwo. Jeśli to konieczne oddal się w bezpieczne miejsce.